Matwaam Wehay
'Iipall nyanesoom, kupiihaaw nyapam, 'iipayvech matwaam wehayem wips. Tenay 'ehin nyekenaam 'eyiws 'ewaa chemuyuuwm; puy 'iipaych mat aayum tenyeways. 'Uuch 'iipay 'uuyaawvu 'ewuuwm stikm 'uchewayps.
'Enakch 'epeshuws, nyaapum 'iikwich 'ehin, 'ekwaachemuyaawpvech wemannch chuukwar. Stikm wiiches 'iipay aam, nyaapum 'Emaay 'Ehaavu tiikay. 'Iipay 'ehmiiych yipem nyanewattem pechetaah. Nyanewattem, 'iikwiich 'ehmiiym pemaannch uuhurs. Siiny nyaamatvech pemaannch neyiwch 'iikwiich ucheniwch pechhuukwiip. Nyaapum 'iikwiich halymaa tetepaach 'echweyaawch. Nya'echweyaawchem, siinyvech ichemaach. 'Ekurem 'echweyaawchem 'ewuuws. Nyanetewaatt nyaapum 'esuw. Palili, kukwaayp, marriik wechaawch. 'Esuw 'eyuuwch, 'enakch, siiny hewakem 'uuyaawvu 'ewuuws. Stikm 'iipay aam 'uchewayps. Nya'esuwm, marwayvech uumarrp. Nya'enewaatt, nyuk hunn nesoom. 'Emann 'ekwaachemuyaawpvu 'ewuuw. "Hilikuy mat'taam wehay," 'iis. |
'iipall = summer; kupiihaaw = fall
matwaam = year; wehay = is new; kenaam = call, invite 'ewaa chemuyuuw = school; mat aayum = gather 'iipay 'uuyaawvu = people that I knew kwaachemuyaawp = teacher; chuukwar = gives a speech 'iipay aam = in Kumeyaay; tiikay = prays pechetaah = pl. of petah, claps hands uuhur = lines up ucheniw = pl. of uuniiw, faces; halymaa = gourd rattle tetepaach = pl. of tetepach, takes out 'echweyaawch = pl. of 'echweyuuw, sings palili = frybread; marriik = beans uumarrp = play peon hunn nesoom = it was completely dark hilikuy = happy (different dialect) mat'taam = year (diff. dialect) |