Neshaaw Hemay
'Iipay Aa:
|
Notes:
|
Tenaay neshaaw 'ehemayhlly 'ar ta'waas. 'Etaly emiy 'aas ketuullem: 'ehaa kwariw Dixon wii chuuhiim puu helyepay neshaaw 'ehmiiym wiiches. 'Etaly kunuw kwa'stikvu 'enekehapch ketuullem 'enaam, 'enaam, 'enaam, 'enaam 'ekurm. Matetay 'enekullch 'uunyaa 'ematem wechuw 'enekehaps. 'Uunyaavech hetesilly; tulltull wii. Nyaapum 'uunyaa kwa'stik aavu 'enekemichech kunuwvu 'echaams.
Nya'ewamp nyata'naa, 'etalyvu 'iis, " 'Ily peyaa 'neshaaw' nyii kumyum 'ewuuwh 'emaaws. Uumall 'ehin 'ewuuws. Nyata'naach, neshaaw kwa'elymis 'ehiinkem 'enepekwillykuh, 'ewuuwh 'emaaw. 'Iiwaarm 'ily 'ichekwiim 'enepekwilly, 'emaayem 'um ta'am. 'Esnyaaw 'ewuuw, kuuhik 'ewuuw, nyaapum neshaaw 'ehin. |
tenaay = yesterday
'ehaa kwariw = lake (still water) 'ehmiiym wii = it is said they are many kunuw = runner (car) nekull = pl. of wekull, climbs 'ematem wechuw = made with dirt; hetesilly = rough tulltull wii = bumpy; 'uunyaa aa = mouth of a trail kunuw wecham = leave the car (park) nyii kumyum = never; uumall 'ehin = only pictures 'ehiink = are few, a few 'enepekwillykuh = we must have passed kuuhik = toyon |
" 'Ily peyaa neshaawches!" 'etalyvu 'iis.
"Mu'yuuch menura?" nyakekwii. " 'Eyall 'equll, lapelap," 'ii, "kwenyur hepeshiw-hemoll, kwellyhiiw rewii." Nyaapum 'umem neshaaw 'ehiinkch tetuumillp tenyeways. "Neshaaw 'ewuuws! Pes wal 'iich 'achpesiiwm hepeshiiwchlly sekaay." Neshaaw 'ehinch 'ehwatt tuumillp; 'emaaych apesiiwm 'eyuuwh 'ellyepuuwar. "Iinuypvek 'ehini 'ehuumaayph." 'Ewamp ta'namch, matekun 'enekull, nyaapum kuttap 'enekehapch 'enechan. Matetayvi neshaaw 'ily 'ehmiiym 'ewuuws; saych achpesiiwch neshaaw nyechewiichh umaaw. 'Ily 'ehinech 'eyall cheshup; shaawattp retuuwiip nyemily. Kuttapvi nyata'naa, 'esnyaaw 'ewuuws, neshaaw 'emaaw. Nyaapum kunuwvi 'enekewayks. Neshaawvu nyii 'emullh 'emaaw. " 'Ehan," 'iis, "pily neshaaw 'uuyaaws. Nya'way matwaam 'epuwkh." |
mu'yuuch.. = how? 'eyall = leaves; lapelap = small and flat; kwenyur = color kwellyhiiw = silver tetumillp = pl. of tuumillp, is hanging (round object) wal wiich apesiiw = very quick (too early) hepeshiiwch = pl. of hepeshiw, is green (unripe) 'ehwatt = red/brown/ripe; 'emaaych apesiiw = too high llyepuuwar = can't; iinuypvek = maybe, hopefully 'ehini = another (more); huumaayp = pl. of hemay, finds matekun = hill; kuttap = ravine (from uuttap, tears) nechan = pl. of wechan, descends neshaaw nyechewiich = they have white oak (acorns) 'ehinech = some; 'eyall cheshup = their leaves dropped nyemily = almost wemull = gathers acorns nya'way matwaam = next year |